Matematik tarihi: Romalılar

Görsel 1, Romen rakamları

Antik Yunanlılardan sonra Romalıların döneminde matematiğin daha da geliştirilmiş olabileceğini düşünebilirsiniz lakin bu maalesef olmamıştır. Romalılar, Yunanlılardan aldığı metinlerden sonra önemli gelişmeler ortaya koyamamıştır. Aynı Antik Mısırlılar gibi bir yol tutmuşlardır. Ayrıca belirtmeliyiz ki, Romalılar matematiğe, Antik Yunanlılardan sonra doğrudan katkı sunamasa da mühendislik alanından takdire şayan eserler bırakmışlardır.

Görsel 2, Kolezyum, Roma, İtalya (Ms 80)

Şimdi, Romen rakamlarının esin kaynağının, İtalya'da bulunan Arno ve Tiber nehirleri arasında yaşayan Etrüsklerden geldiği düşünülüyor. Anlatılana göre Etrüskler, her yıl, akıl tanrıçası Minerva'nın tapınağına bir çivi çakmaktaydılar ve Romalıların da bu geleneği sürdürdüğü düşünülmektedir. Bu benzer gösterimlerin, Romen rakamlarıyla ilişkili olduğunu düşünülmektedir. Ayrıca belirtilmelidir ki Romalılar kesirli ifadeler için on ikilik sayı sistemini kullanmışlardır.

Görsel 3, Etrüskler

Bununla beraber Romalılar aritmetik hesapları yaparken; "parmak hesabı, abaküs ve özel tablolar" kullanmışlardır. Roma da kullanılan abaküs, tamamen toprak kaplı olup sütunlara ayrılmıştır. Her sütun üzerine, hesaplama yapabilmek için kullanılan çakıl taşları konulmuştur. Bu çakıl taşlarına "calculi" denirdi. Bugün "hesaplamak" anlamına gelen "calculare ve calculate" kelimeleri, "calculi" kelimesinden gelmiştir.

Görsel 4, Roma abaküsü

Romalılarda faiz ve miras problemleri de oldukça yaygın olarak kullanılmıştır. Mirasın paydaşlara pay edilmesi ve böylece onlara yönelik değişik aritmetik hesaplamaların gelişmesine neden olmuştur. Julius Caesar, adil bir vergilendirme sistemi kurabilmek için araştırma yapılmasını emretmiş ve Mısırlıların bilgilerinden faydalanarak takvim reformu yapmıştır.

Ayrıca Romalılar geometri alanında bazı formülleri de hatalı kullanmışlardır. Bununla beraber Cassiodorius tarafından "rasyonel ve irrasyonel" ifadeleri de tarihte ilk defa bu dönemde kullanılmıştır. Referanslar

[1]A History of Mathematics, Dr.Florian Cajori | Matematik Tarihi, Florian Cajori 2.Basım [2] Roma abaküsü, https://en.wikipedia.org/wiki/Roman_abacus [3] Romen rakamları, https://www.cambridgemaths.org/blogs/what-is-the-roman-numeral-for-ten/